Equistrius, een fabeldier

Was het een toevluchtsoord, dan was het een boudoir met dik tapijt en dieprode fluwelen gordijnen, het spaarzame licht van buiten teder ontvangend in haar zachte plooien.

Was het een dier, dan één ontsnapt uit dromenland. Uitgedost met melkwitte stralenkrans en stuivende vacht, geboren om te bewonderen, aan te raken en te liefkozen.

Was het een lied, dan was het een ballade, gezongen met omfloerste stem, vrouw noch man, over zuivere liefde en verbondenheid.

Was het een boek, dan was het een novelle, in afzondering met ganzeveer geschreven en  gebonden in het zachtste leer, de woorden kunstig aan elkaar geregen tot een onontkoombaar verhaal.

Was het een gerecht, dan was het eten en drinken tegelijk, iets om aan te sabbelen en in te bijten, om tenslotte gulzig te worden verorberd.

Was het een bloem, dan was het een echo, een zielebeeld, enkel voor de oplettende wandelaar zichtbaar in het veld.

Was het een parfum, dan was het Equistrius, een fabeldier geluidloos galopperend op de rand van de wereld.

★★★★☆ EQUISTRIUS (2007) van Parfum d’Empire
♪♪ ∫∫ ♀♂ € ⎢soft floral⎢o.a. verkrijgbaar bij ParfuMaria en Perfumelounge
Marc-Antoine Corticchiato is de grondlegger van Parfum d’Empire en Equistrius is zijn ode aan zijn geliefde renpaard. Hoezeer moet hij van dit dier gehouden hebben.

Ik ben nu al dagen met dit parfum in de weer en elke dag laat ze me iets anders zien.
Maandag word ik getroffen door het donkerroze fruit en de stuivende opening van het parfum. Ook is er een element dat ik associeer met drank, rode wijn wel te verstaan.

Dinsdag concentreer ik me op de iris, die dan weer in vol ornaat aanwezig is, dan weer een verlegen rol op de achtergrond speelt. De iris in Equistrius is er een met een expressie die ik graag zie: glad, olie-achtig en verdicht. À la Dior Homme. Na een uur of twee wordt ze wat koeler en lichter van structuur en neemt ze de kleur van violet aan. Even later is de iris weer sumptuous en verleidelijk.

De dynamiek van het parfum verrast me, is wervelend, de aroma’s cirkelen in een pulserende cadans om elkaar heen.

Woensdag wentel ik me in het comfi karakter van het parfum en dringt een hint van lichtbruine suède mijn neus binnen. En ruik ik daar iets van chocolade en paardenvacht? Deze tonen zijn echter zo subtiel dat ik me even afvraag of het geen zinsbegoocheling is.

Donderdag baal ik ervan dat het parfum op mijn huid zo zoet wordt en valt me het aroma van viooltjes op. En geniet ik verder van al het andere.

En vandaag? Vandaag zeg ik ronduit: mjum!

Iris is een zeer kostbaar parfumingrediënt. De wortel van de plant wordt gebruikt en niet de bloem. In Equistrius zijn maar liefst drie verschillende extracten van de Florentijnse iris verwerkt. Christopher Sheldrake, gelegenheidsparfumeur bij Chanel, vertelt in bijgaand filmpje over dit bijzondere produkt. 

Ik ben dol op iris en jij?

Jardins de Bagatelle, de magische jaren tachtig

Nieuwsgierig duw ik de witgelakte houten deur van het winkeltje open. Een klein bronzen belletje kondigt mijn komst aan. Achterin de ruimte hoor ik een stoel kraken, gevolgd door het geluid van voeten die op luchtkussentjes mijn kant opdrijven.

Zodra ik de deur achter me sluit, waan ik me op een andere planeet. De hectiek van een van de drukste winkelpleinen in mijn geboortestad heeft het nakijken in dit serene universum. Alles is hier wit, de vloeren, de wanden, de tafel met de kassa, de etalage. En in die witte ruimte zweven kleurige vlakken van mohair, alpaca, de fijnste angora en scheerwol uit Nieuw-Zeeland.

Wat tot dan toe onderdeel was van een nederig bestaan, het breien van sokken, truien, sjaals en mutsjes, behoort hier tot de wereld van luxe en Parijse chic. De namen Lanvin, Balenciaga en Jaeger dansen voor mijn ogen.

Een rijzige vrouw met een excentrieke uitstraling begroet me met een zachte en beschaafde stem. Haar bloedrode lippen zijn een baken in haar bleke gezicht en haar lichtgrijze ogen kijken me vriendelijk aan. Haar subtiele bloemenparfum kan haar weeïge lichaamsgeur niet helemaal camoufleren.

Om haar vormloze lichaam is een gewaad met de kleur van rauw aardappelvlees gedrapeerd. Haar teennagels zijn gelakt in dezelfde sjieke bloedrode kleur als haar lippen. Het enige wat detoneert in deze tempel van luxe en goede smaak zijn haar gezondheidssandalen. Het motto ‘Wie mooi wil zijn moet pijn lijden’ lapt ze aan haar laars. Gelijk heeft ze.

‘Kan ik je helpen?’, hoor ik haar met een iets geaffecteerde tongval vragen. Zeker.

Na een uur sta ik opgetogen met 9 bollen zijdezachte lichtroze, hardroze, frambozenrode en dieppaarse wol, verpakt in wit vloeipapier, weer buiten.

Een paar maanden en verschillende zelfontworpen en gebreide truien later vraagt ze me haar zaterdaghulp te worden. Ze kan me geen groter plezier doen.

Dit alles speelde zich 30 jaar geleden op het Koningsplein in Nijmegen af. Een ex-verpleegkundige die het zat was pispotten te legen en drains aan te leggen, koos overtuigd voor schoonheid, zachtheid en luxe en begon met haar 76-jarige moeder een winkel in wufte garens.

Helaas, het zaakje bestaat al jaren niet meer. Maar de herinnering aan die bijzondere tijd is springlevend. Dankzij Jardins de Bagatelle, het parfum dat ik kocht van mijn op zaterdag verdiende centjes.

★★★★☆ JARDINS DE BAGATELLE (1983, vintage Eau de Toilette) van Guerlain
♪♪ ∫∫∫ ♀ € ⎢floral⎢verkrijgbaar bij de gespecialiseerde parfumerie
Was dat wandelingetje in het begin van de tachtiger jaren van Jean-Paul Guerlain, de parfumeur, door de Jardins de Bagatelle in Parijs nou wel zo idyllisch? Oké, het parfum staat bol van de bloemen, iets wat we graag met romantiek associëren, maar het opent scherp als een zojuist geslepen mes. Het zuur en het metaal is op zijn zachts gezegd assertief aanwezig in de eerste paar minuten. Niet bepaald voor de faint hearted.

Eerst het mes, dan de bloemen. Guerlain heeft met zijn snoeimes een immens boeket bij elkaar gesneden. Tijdens zijn wandeling door de tuinen is geen bloem veilig voor zijn vaardige handen. Rozen, jasmijn, magnolia, gardenia, tuberoos, viooltjes, lelietjes van dalen. Een imposant geheel, kunstig bij elkaar gestoken en strak bijeen gebonden met een metalen draad.

De strenge kern van het parfum doet denken aan het strakke lijnenspel van buxushagen en wandelpaden in de tuinen van Bagatelle. Het toomt de bloemenweelde in, geeft vorm en bakent af. Ook het knisperende grind onder je voeten vind ik in het parfum terug.

Na ruim zes uur wordt het parfum zachter en iets ronder. Aardse tonen komen boven en de tuberoos maakt zich los uit de bloemenzee.

De compositie is groots, maar niet speels. Er mag gelachten worden in de tuin, maar niet te hard. Honden zijn niet toegestaan. En kinderen het liefst aangelijnd. Want Jean-Paul neemt zijn taak uiterst serieus.

Een geur brengt me regelrecht terug in de tijd. Het geeft toegang tot beelden, gevoelens en zintuiglijke ervaringen die in een hoekje van mijn geest zijn opgeborgen. Niet vreemd als je weet dat het geurgeheugen onderdeel is van het limbische systeem, het oudste deel van de hersenen waar ook emoties en andere herinneringen opgeslagen worden. Welk parfum laat jou in de tijd reizen?

Joy, ‘double it Henri, double it’

Een jaar na de beurscrash van 1929 introduceerde mode-ontwerper Jean Patou het naar zijn zeggen duurste parfum ter wereld. Joy werd gecreëerd als relatiegeschenk voor zijn veelal Amerikaanse clientèle die dol was op zijn grensverleggende sportieve ontwerpen. Het heeft Patou geen windeieren gelegd.

Die Patou was trouwens een fenomeen. Na zelf de loopgraven van de eerste wereldoorlog te hebben overleefd, begaf hij zich de rest van zijn leven in de wereld van de glitter en glamour en werd een van de bekendste societyfiguren van zijn tijd. Het verhaal gaat dat hij tijdens zijn vakantie in Biaritz twee Hispano Suiza’s tot zijn beschikking had: een witte met een donkere chauffeur voor zonnig weer en een donkere met een blanke chauffeur voor regenachtig weer. Dat is nog eens wat anders dan een Chiwawa als accessoire.

Wat maakte Joy nu zo duur? Was het enkel een briljante quote van de bedenker Elsa Maxwell, of stond het parfum inderdaad bol van de extreem kostbare ingrediënten?

Toen Patou vijfentachtig jaar geleden naar Grasse toog om zijn parfumdroom te laten verwezenlijken door Henri Alméras, liet hij er geen onduidelijkheid over bestaan. Het moest een subliem parfum zijn en pure luxe uitstralen. Toen Alméras hem het geursample voorlegde van de baby Joy gaf hij hem de opdracht de concentratie van het parfum te verdubbelen. ‘Double it Henri, double it’. ‘Maar monsieur, dat maakt het parfum onbetaalbaar…’. En daarmee gaf Alméras de aanzet tot één van de meest succesvolle slogans in de parfumwereld.

We zullen nooit met zekerheid weten of Patou de waarheid spak, maar de cijfers zijn indrukwekkend: 30 ml. pure parfum is goed voor 10.600 jasmijnbloemetjes en 28 dozijn rozen (deels Rose de Mai uit Grasse en deels Rosa Damascena uit Bulgarije). Gezien het feit dat het pure parfum al sinds enige tijd niet meer geproduceerd wordt, lijkt dit met terugwerkende kracht het verhaal van Patou te bevestigen. Zou je dit exquise parfum toch nog willen ruiken dan zit er niets anders op dan je geluk te beproeven op Ebay. Wat nog wel verkrijgbaar is zijn de Eau de Toilette en de Eau de Parfum, elk met een iets ander karakter.

★★★★☆ JOY Edt (1983) door Jean Kerléo voor Jean Patou
♪♪♪ ∫∫ ♀ €€⎢floral ⎢verkrijgbaar via internet en bij Robert Nederveen
Na alle geuren met kamfer en oud die de afgelopen weken enigszins mijn verkouden neus konden plezieren, bespeur ik deze week een dringende behoefte aan een intens bloemenparfum. Een blik in mijn doos bloemige parfums, doet me zonder enige terughoudendheid naar een klein vintage flesje van de Eau de Toilette versie van Joy grijpen.

Zeer krachtig bloemenbouquet van jasmijn en rozen. Klein zeepje op de achtergrond, iets poederigs en een pietsie groen. De geur straalt krachtig naar buiten uit, laat zichzelf zien, toont geen enkele reserve. Intens, maar niet log, verdicht of bedwelmend. Het duet van jasmijn en roos duurt uren, dan speelt jasmijn de eerste viool, dan weer de roos.

Joy doet denken aan de ingetogen chique sfeer die rond een grand old lady met ‘oud geld’ hangt. Het parfum is ultra-feminine met een zeer klassieke signatuur. Ik kan het bijzonder waarderen, maar vandaag de dag als parfumstijl waarschijnlijk net zo onhip als een rode Bordeaux.

Soms heb ik zin om me onder te dompelen in een bloemensymphony, en zo’n klassiek kunstwerkje als Joy is een geursensatie die ik iedere parfumliefhebber toewens. Hou jij van deze parfumstijl? En wat zijn jouw favoriete bloemenklassiekers? Vertel!

Black Aoud, for your nose only

Elke keer is het weer een verrassing als een parfum me bij de lurven grijpt. Afgelopen weekend was het weer eens zover. Mijn neus had dringend behoefte aan iets krachtigs en assertiefs en ik snuffelde rusteloos door mijn geurbibliotheek op zoek naar iets om haar tevreden te stellen.

‘Neus, wat zou je zeggen van Coromandel vandaag?’
‘Heerlijk Tee, maar nu even niet, te aards, te stoffig.’
Tubéreuse Criminelle dan?’.
‘Mwah, te dramatisch en trouwens, ik heb ook helemaal geen zin in tuberoos.’
Cuir Fétiche?’.
‘Oh gottegot wat is dit heerlijk’, hoor ik Neus murmelen. ‘Maar nee, te lief’.
Ubar misschien?’.
‘Kom op Tee, veel te sexy. Ik wil iets met tanden, een bite!’.

‘Wat zou je dan denken van een parfum met oud?’, vraag ik opgewekt. Even is het stil. ‘Honey, you’re the best‘, klinkt het opgetogen. Ik slaak een zucht van verlichting, Neus is bereid haar grenzen te verleggen.

Koortsachtig rommel ik door de doos met proefjes. Waar is Fars van XerJoff? Wacht, heb ik haar laatst niet meegenomen naar Parijs? Verdorie, waar is die heerlijke bloemige, fruitig kruidige oud? Toch niet kwijtgeraakt hè?!’. Yep, toch wel. Grrrr.

Meewarig kijkt Neus over mijn schouder mee.
‘Je geurkamer is een chaos Tee, je moet dringend eens opruimen.’
‘Hou je mond Neus.’

‘Ik zal je krijgen, hier, Amber Oud van By Killian’.
‘Tjesus Tee, die stroperige ambertoon, je weet toch dat ik daar helemaal niet van hou?’.
Zucht, Neus maakt het me niet gemakkelijk.

‘Incense Oud dan? Van dezelfde parfumeur?’.
Één snuf is voldoende om een ‘ah heerlijk, mjum’ te ontlokken. Dan klinkt na een half uur ‘hé, ik ruik helemaal niets meer!’. Te vroeg gejuicht.

Geen paniek, ik ben nog niet aan het eind van mijn Latijn.
‘Goed, omdat jij het bent: Mona di Orio Oud.’
Neus ruikt geconcentreerd, inhaleert één, twee, driemaal. Dan klinkt korzelig ‘nee toch niet, te verfijnd, te delicaat.’

Dit kan wel eens een latertje worden.

‘Ik wil iets woests, iets wilds, iets stoers! Denk na Tee, denk na.’

Even haper ik, haal diep adem en tel tot tien. Dan valt mijn oog op de doos ‘dry woods’. Zonder dralen licht ik de deksel. Een glanzend zwarte metalen flacon knikt mij gereserveerd toe.

Black Aoud. Zou het?

♡★★★★+☆ BLACK AOUD (2006) van Montale
♪♪♪ ∫∫∫ ♀♂ €€ ⎢dry woods ⎢o.a. verkrijgbaar bij Dany Diop, Lianne Tio en ParfuMaria
Páts. Recht tussen de ogen. Neus is er even stil van. En ruikt. En ruikt nog eens. Gromt. En opeens hoor ik haar tevreden spinnen. Pittig? Assertief? To say the least

Opent met iets medicinaals, iets lichtzurigs en een boozy aroma dat bepaalde patchoulies ook kunnen hebben. Ruik ik daar een pietsie kamfer? Roodzwarte rozen en een karrenvracht vochtige bosaarde. Teer en iets dat bijt. Doet denken aan een top Barolo.

Na een tijdje krijgt het parfum een wonderlijk ‘stralend’ karakter alsof achter de rozen, de bosaarde en de teer een bouwlamp van 1000 watt staat opgesteld. Groots rozenakkoord. Blijft eindeloos lang hangen. Ook een dag later is dit parfum nog op mijn huid en kleding aanwezig.

Zeer krachtig en stoer parfum, geluidsterkte 10. Niet zozeer luidruchtig, maar wel enorm charismatisch. Boezemt ontzag in en dwingt respect af.

Hou je van rozen, oud en patchouli en ben je niet bang om opgemerkt te worden, dan is Black Aoud van Montale er eentje om te noteren.

Voor vrouwen als M en een enkele man. En voor Neus als ze in een gevaarlijke bui is.

M en Montale’s Black Aoud zijn voor elkaar gemaakt. Stoer, krachtig, een beetje nors maar met het hart op de juiste plaats. Welk parfum past in jouw beleving ook bij haar rol als baas van de Britse geheime dienst? Vertel!

 

L’Eau d’Hiver, Ellena’s knuffelparfum

                                  Knuffelparfum, definitie volgens Van Dale:
                                  1. parfum dat de zin tot knuffelen aanwakkert
                                  2. parfum dat de drager knuffelt, omarmt en verwarmt
                                  3. parfum dat door de drager geknuffeld wil worden

                                  Synoniemen: knuffelend parfum, knuffelbaar parfum, geurig                                                knuffeltje.

Nu de natuur zich bijna geheel heeft teruggetrokken, de wereld uit louter grijstinten lijkt te bestaan en 2012 op zijn eind loopt, is mijn verlangen naar een knuffelparfum op zijn hevigst.

Deze week heb ik mezelf streng toe moeten spreken. ‘Nee Tee, we gaan nu niet zeuren over het weer, dat is niet jouw stijl. Ja, ik weet het: het is koud, het is nat, het is glad, het is grijs. So what? Dat is het zo ongeveer de helft van het jaar in Nederland. Get used to it.’

Ooit heeft een wijze man mij geleerd dat als je de mondhoeken optrekt tot een glimlach, de goede zin er wel achteraan komt. Sindsdien stap ik vrolijk grimassend de koude nattigheid in en omarm winterse buien, striemende slagregens en ander ongerief. En verdorie, hou het lang genoeg vol en je voelt je een ander mens. Laat je niet ontmoedigen door mensen die je strak in het gezicht kijken, vol wrok over de streken van moeder natuur. Lach ze vrolijk toe, en ik verzeker je, je krijgt een glimlach terug.

Maar goed, koud blijft het en nat ook. En grijs. En donker. En het leven doet maar. En het is het eind van het jaar. En ik heb heel hard gewerkt.

Dus ja, waar andere mensen zichzelf knuffelen met chocoladeletters, kerstkransjes, wildgebraad of mollige wijnen, zoek ik mijn heil in parfum. En laat mijn neus nu net op L’Eau d’Hiver zijn gevallen.

★★★★☆ L’Eau d’Hiver (2003) door Jean-Claude Ellena voor Frédéric Malle
♪♪ ∫∫∫ ♀♂ €€  ⎢woody oriental ⎢Exclusief verkrijgbaar bij Skins Cosmetics
Zeer tere, koelwarme geursensatie. Sereen en zuiver als zojuist gevallen sneeuw. Sprankelend zonder te verblinden. Onschuldig en puur. En, hoe bijzonder, tegelijkertijd aangenaam warm.

Opent fris met kristalzuivere limoen badend in voorzichtig opgewarmde amandelmelk. Iets stuivends, iets reins, iets schoons. Poedersneeuw. Delicaat fantasiebloemetje.

In de loop van de tijd neemt de frisheid af en dijt het ronde en comfortabele karakter uit. Het parfum blijft echter verderlicht en een koel aura blijft waarneembaar. Zijdezachte textuur. Totale afwezigheid van logheid of zwaarte. De haard aan, het raam open, zoiets.

L’Eau d’Hiver is een perfect uitgebalanceerd parfum en valt onmiskenbaar binnen de definitie van knuffelparfum. Ze is als de baby snow monkey van de hoofdfoto: veilig weggestopt tussen de vacht van zijn ouders, voetjes en lijfje warm. Maar met de kou op de neus. Heerlijk.

Bekijk het prachtige filmpje van Marsel van Oosten over een snow monkey familie in het Japanse Jigokudani, badderend in een natuurlijke hot tub.

De winter en de decembermaand zijn gearriveerd en ik grijp onmiddellijk naar andere parfums. Jij ook? Wat is jouw favoriete knuffelparfum? Vertel!

 

Cuir Fétiche, nogal aaibaar

its bark papyrus,
its scars calligraphy,
a ghost story written on

uit: Birch van Cynthia Zarin

Birch tar oil. Een diep, donker chocoladebruin vocht dat door destillatie uit de berkenschors vrijkomt. Een flesje van deze olie is als een rijk gevulde medicijnkoffer. Last van reuma? Berkenschorsolie. Huiduitslag? Berkenschorsolie. Etterende wonden? Berkenschorsolie. Onwillige darmen? Inderdaad: berkenschorsolie.

En dat niet alleen. Met graagte looide men er vroeger in Rusland de dierenhuiden mee. Cuir de Russie, het vermaarde Chanel parfum uit 1927, is dan ook een ode aan de met berkenschors gelooide laarzen van Russische militairen uit die tijd.

Het donkerbruine goedje is trouwens ongeschikt voor gebruik in parfum. Maar na herhaalde destillatie blijft een lichtbruine vloeistof over die voor één van de meest karaktervolle geurfamilies in de parfumerie verantwoordelijk is: die van de Dry Woods (ook wel leathers genoemd). Leer, rook, teer en bittere, groene aroma’s, het is allemaal te ruiken in deze berkennectar.

Het zal je niet verbazen dat een hele batterij leathers deel uitmaakt van mijn collectie. Nee, natuurlijk heb ik ook hier weer eens geen maat kunnen houden. Cuir de Russie, Knize Ten, een bejaarde Bandit en Jolie Madame, ze hebben allemaal een plek in mijn geurbibliotheek.

Maar hoe intrigerend, fascinerend of bijzonder ook, het wil maar niet klikken tussen mij en die lederpracht. Mijn huid is hier de spelbreker, geen enkel parfum wil zich verenigen met míjDe een wordt hard en hoekig (Cuir de Russie), de ander transformeert me in een bos brandend braamhout (Knize Ten), de volgende ontneemt me de adem met de scherpe geur van zojuist geverfd leer (de meest recente Bandit) en van het ronde en fruitige karakter van Cuir de Lancôme blijft ook al niets over.

Drop it, Tee, dan maar geen leather.’
‘Ah toe, eentje nog…’
‘ Oke, jij je zin.’

♡ ★★★★☆ CUIR FÉTICHE (2011) van Maitre Parfumeur et Gantier
♪♪ ∫∫ ♀ €€  ⎢dry woods⎢ O.a. verkrijgbaar bij Lianne Tio, ParfuMaria en Skins Cosmetics
Bij de eerste snif sprakeloos. Luxe, sensueel, intens, beschermend. Vrouwelijk met een hoofdletter V. Omhullend als een onzichtbare, soepele lederen cape. Opent met ragfijn citrusfruit, onmiddellijk gevolgd door een geraffineerde dans tussen sensuele witte bloemen en zacht, glad leer.

Na enige tijd komt een subtiele poederigheid naar voren. Bloemen en leer blijven urenlang innig verstrengeld. Zijdezachte warmte. Het parfum draagt dicht op de huid; ze wil niet zozeer een ander plezieren maar is vooral bij zichzelf op haar gemak. Geen spoor van groene bitterheid, geen messcherpe insnedes. Integendeel, deze leren fetish krult zich ook na uren nog zinnelijk om me heen. Hèt parfum voor stoere vrouwen die ook zacht durven zijn.

De aanhouder wint. Cuir Fétiche drapeert zich om me heen als een tweede huid. Deze is voor mij, bingo.

Geïnteresseerd in de kunst van het berkenschors destilleren? Bekijk dan het filmpje van een Amerikaan, die midden in de natuur zijn berkenschors-potje kookt.

Uiteraard ben ik nieuwsgierig naar jouw favoriete leather. Ìk moest er helemaal voor naar Londen om haar te vinden, en jij? Of kan dit type parfum jou helemaal niet bekoren? Laat het mij en de lezers van deze blog weten door te reageren op dit artikel.

Incense Rosé: een postverbinding met de goden

Vroeger dacht men er de goden gunstig mee te kunnen stemmen. Of het noodlot mee af te wenden. Het verbranden van rookoffers was dan ook een belangrijke taak van priesters en priesteressen in voorbije tijden. Niet alleen verzorgden zij een geurige postverbinding met de goden, ook hadden ze een belangrijke geneeskundige taak in een tijd waarin onaangename geurtjes als bewijs van ziekte en bederf werden gezien.

Uit het vroegere Arabië, op zeker moment het grootste exportland van wierook met een eigen wierookvloot, zijn letterlijk scheepsladingen vol naar het Romeinse keizerrijk vertrokken. Het verhaal gaat dat Nero bij de ter aarde bestelling van zijn gemalin zoveel reukwerk verbrandde als Arabië in een heel jaar kon produceren. Wierook was in die tijd meer waard dan goud.

Overigens is wierook een containerbegrip voor plantaardig materiaal dat verbrand wordt met een spiritueel of geneeskrachtig doel. Grote gebieden met kruiden en bomen zijn in in de loop der tijden in rook opgegaan.

Vandaag de dag worden de rookoffers in het Westen voornamelijk nog gebruikt in de godshuizen en door heksenkringen, hedendaagse sjamanen en alternatievelingen. Vaak worden hiervoor reukwaren uit Azië gebruikt, waar verschillende kruiderijen door een pasta zijn gewerkt en om een stokje gevouwen. Of het zijn pakketjes bijeengebonden geneeskrachtige kruiden zoals salie en thijm. Dit heet allemaal wierook, maar is niet de wierook waarop wordt gedoeld in de edele kunst van de parfumerie en waar ze in het Romeinse Rijk bijvoorbeeld zo dol op waren.

Als in de parfumwereld het woord wierook opduikt, dan heeft dit betrekking op de hars van Boswellia bomen. Deze hars wordt gewonnen door het insnijden van de bast waarna de boom haar geurige tranen plengt. Na stoomdestillatie van deze hars ontstaat de essentiële olie die in parfum wordt gebruikt.

Het aroma is kruidig, rokerig, harsachtig en houtig, kan iets citrusachtigs of stoffigs hebben en heeft een droog en strak karakter. Denyse Beaulieu schrijft in haar boek The Perfume Lover dat bij gebruik van wierook in parfum een gentle hand vereist is. Een te grote dosis kan leiden tot aroma’s van slachthuis en rauw vlees. Brrrr. Overigens wordt wierook ook wel eens met het woord olibanum (grieks voor geurige hars) aangeduid en in de Engelstalige literatuur met frankincense.

★★★★☆ INCENSE ROSÉ (2008) van Andy Tauer
♪♪ ∫∫ ♀♂ €€ ⎢floral oriental ⎢Verkrijgbaar bij Dany Diop in Amsterdam
Kristalheldere compositie die gedomineerd wordt door een door Tauer subliem geconstrueerd rozenakkoord en wierook. Onweerstaanbare opening van sprankelend citrusfruit, kardemom en rozen. Als een briesje, luchtig en fijntjes. Dan een vreemde wending. Geen slachthuis hier, maar wel een zweem van zweet, of nee beter: van muf washandje. Niet heel prettig, maar ook niet iets om van weg te rennen. Geduld wordt beloond, na een paar minuten krijgt het sprankelende en vitaliserende rozenakkoord meer ruimte en worden ook aardse aroma’s waarneembaar. Iets rokerigs. Na de eerste 20 minuten heeft het parfum de belangrijkste ontwikkeling wel doorgemaakt. Presenteert zich daarna stabiel en solide op de huid.

Na uren hangt het onmiskenbare aroma van wierook nog steeds om me heen. Droog, strak en houtig. De fruitige en onwaarschijnlijk lichtvoetige roos wentelt zich er losjes en vrij om heen. Erg mooi. Voor speciale gelegenheden en liefhebbers van wierook. En voor mensen die zo nu en dan het woord willen richten tot god.

En wat vind jij goddelijke geuren? Behoort de geur van wierook daar ook toe? Ben jij iemand die graag het huis begeurt met wierook of essentiële oliën? Laat het mij en de lezers weten door te reageren op dit artikel.

 

Een tuberoos voor Valery

De wegen van mijn neus zijn ondoorgrondelijk. Het ene moment heeft ze zin in iets lieflijks en bloemigs, het andere moment wil ze iets fris kruidigs met een warme basis. Dan weer hunkert ze naar een poederige iris met een bite of smacht ze naar stoffige patchoulies.

Ik ben opgehouden haar te willen begrijpen en geef mezelf elke dag weer gewillig over aan haar grillen en grollen. ‘Oh, je hebt zin in oranjebloesem vandaag? Zeg het maar, Orange Star of Fleur d’Oranger?’ ‘Een groene chypre? Heb ik voor je. Wil je vintage Miss Dior of Corps et Ames?’.

Zelden trek ik mijn wenkbrauwen op als ze ‘s ochtends begint te orakelen. Ik ben inmiddels wel wat gewend. Tot een paar dagen geleden. Ze slaat een pad in dat ik dit jaar nog niet eerder met haar heb bewandeld. Hoor ik daar tuberoos? Dat woest grommende bloemenmonster dat uitnodigend naar de afgrond wijst?

Maar nog wonderlijker, haar boodschap is elke dag dezelfde. Wat er op neerkomt dat ik nu al vijf dagen een en hetzelfde parfum draag. Vijf dagen. Dat is in jaren niet voor gekomen. En nog vreemder, ook vandaag brengt haar keuze me opnieuw in vervoering.

Feilloos vond mijn hand afgelopen maandag het eenvoudige, vierkante glazen flesje met zwarte dop in de overvolle doos met bloemenparfums. Haar familieleden Carnal Flower, Tubéreuse Criminelle, Hanbury, Nuit de Tubereuse en oermoeder Fracas wendden teleurgesteld hun hoofd af als blijkt dat zij niet uitverkoren zijn. Daar. Tubéreuse Mona di Orio. Hebbes.

♡ ★★★★☆ Les Nombre d’Or TUBÉREUSE van Mona di Orio
♪♪ ∫∫ ♀♂ €€⎢floral ⎢Verkrijgbaar bij ParfuMaria en Skins
Tuberoos. Een lieflijk wit bloemetje dat in menig trouwboeket wordt verwerkt. En hoewel het woord roos erin zit, heeft het niets met rozen te maken. Tuberoos is een klein bolgewas met een onmiskenbare geur. Weelderig, bedwelmend, sensueel, soms zelfs misselijkmakend weeïg, tikje kruidig, pietsje rubber, beetje zwavel en soms ook wat kamfer. Niet bepaald een onschuldig fris blijmakend bloemetje dus. Eerder de ongekroonde dramaqueen in parfumland. Een wild, ongepolijst en verontrustend aroma dat je in extase brengt of tot waanzin drijft. Of beiden. En dat in een trouwboeket.

Geen van bovenstaande omschrijvingen is van toepassing op Tubéreuse van Mona di Orio. Althans niet op het eerste gezicht.

Mona di Orio’s Tubéreuse is een oefening in lichtvoetigheid. Een teder gedicht, een ragfijne compositie waarin het volledige plantje in haar natuurlijke schoonheid wordt bezongen. Opent fris, met iets scherps en iets groens. Ook ontwaar ik die eerste minuten iets vegetaals, een sappig knolachtig aroma. Vervolgens presenteert de tuberoos zich, slank, ingetogen en terughoudend, gevolgd door een typische kruidigheid die in de verte doet denken aan anjer. Vleugje amandelmelk en iets stuivends. Na verloop van tijd wordt het parfum romiger, zachter en warmer en het geurprofiel breder.

In tegenstelling tot alle andere tuberoosgeuren die ik ken, blijft Tubéreuse dicht bij je. Nooit waaiert ze uit, nooit heeft ze de behoefte zich op de voorgrond te plaatsen. Ook na vijf dagen blijf ik hunkeren. Als dat geen echte liefde is?

Deze tuberoos spreekt zich niet uit voor een van beide seksen. Maar oh, wat zou ik haar graag ruiken op een man. En op één man in het bijzonder. De Russische dirigent Valery Gergiev, een muzikale oerkracht. Kijk en luister eens naar zijn uitvoering van de vijfde symphony van Tchaikovsky, dit jaar door hem uitgevoerd met het Mariinsky Orchestra. Wauw.

De website van Mona di Orio noemt zelf: roze peperbessen, bergamot, tuberoos absolu, benzoin, cashmeran en heliotrope.

En hou jij van het aroma van tuberoos? Kies je voor de zoete, weeïge en ultra-intense expressie van Fracas of val je eerder voor het fruitige powerhouse Poison? Hou je van die hint van rubber of zwavel of juist niet?  Of ga je voor complexiteit en tegenstellingen zoals  in Carnal Flower of Tubéreuse Criminelle? Maar misschien wend jij wel je hoofd af als tuberoos in het spel is. Ik ben benieuwd naar jouw smaak.

 

Like this, de geurafdruk van thuis

Er is vorige week veel gereageerd op het onalledaagse karakter van de parfums en hun verpakking van Etat Libre d’Orange. Vandaag blijkt dat het niet enkel onderbroekenlol is wat de klok slaat.

If anyone wants to know what ‘spirit’ is,
or what ‘God’s fragrance means’,
lean your head toward him of her.
Keep your face there close.

Like this.

If anyone wonders how Jesus raised the dead,
don’t explain the miracle.
Kiss me on the lips.

Like this. Like this.

When someone asks what there is to do,
light the candle in his hand.

Like this.

Fragmenten uit Like This van Rumi, afgedrukt op de flyer bij Tilda Swinton, Like This

Ze houdt niet zo van gebottelde geuren, actrice en oscarwinnares Tilda Swinton. ‘Maar als je iets kunt maken wat me doet denken aan thuis, dan maak je me blij’, schijnt ze tegen parfumeur Mathilde Bijaoui, werkzaam voor Etat Libre d’Orange, gezegd te hebben.

Thuis is Nairn, een kustplaatsje in de Highlands van Schotland. Een plek met gesluierd licht dat loom door het mistige landschap valt. Waar kou en vocht alom aanwezig zijn. Waar schapenkuddes vrij rondlopen, niet gehinderd door prikkeldraad, de honden wijzen de weg. Thuis is een ruige streek waar bewoners ‘s avonds hun hart warmen aan knapperige pumpkin pie, een pot bier en een knipoog van de waardin.

Thuis ruikt voor Tilda naar knappend  haardvuur op een koude zondagmiddag waar zoete bakgeuren je omhullen als een zachte, warme wollen plaid. Like this is de geurafdruk van haar schuilplaats, haar veilige thuishaven in het hoge noorden van Schotland.

★★★★☆ TILDA SWINTON, LIKE THIS (2010) van Etat Libre d’Orange
♪ ∫ ♀♂ €€⎢woody oriental ⎢verkrijgbaar bij ParfuMaria
Opent met groente-achtige aroma’s die doen denken aan wortel en verse pompoen. Heel even iets subtiel zurigs. Vetiver en gember. Gladde structuur met ook iets poederigs. Licht floraal karakter. Vrijwel onmiddellijk komt het aroma van gebrande suiker naar boven (dat helaas enorm uitvergroot wordt op mijn huid). Draagt heel dicht op het lichaam. Like this is een parfum met een zacht, maar karaktervol stemgeluid en uitgevoerd in het oranje, caramelkleurige kleurenspectrum. Verrassend en onalledaags.

Like this tovert een verfijnd ovenschoteltje van gecarameliseerde herfstgroenten op je bord. Nee, dragen kan ik het niet, maar eten wil ik het wel. En als heimwee-onderdrukker is het meer dan geslaagd.

Etat Libre d’Orange zelf noemt: gele mandarijn, gember, pompoenakkoord, immortelle, neroli, rose, vetiver, heliotrope, musk.

Luister naar La Swinton’s hypnotiserende voordracht van Like this van Rumi, soefi-mysticus uit de dertiende eeuw. Het is een van haar lievelingsgedichten.

Geraakt door de onaardse schoonheid van Like this en nieuwsgierig naar de betekenis? Klik dan hier voor een toelichting.

Cinabre van Maria Candida Gentile ‘pas op, ze bijt…’

Let me ride on your back
And gallop among the clouds
Stopping for a drink of ambrosia
Let me look up in the sky and see eternity
See the rain fall on newborns
Heal my scars cut off all the deadwood
Build a holy fire in honour of death
And fall asleep on the moon

 Jim Hawks’ Ride The Dragon

Cinabre. Drakenbloed. Bloed van een mythisch dier. Onoverwinnelijk, woest en afschrikwekkend. Met een dikke huid, zwiepende staart en geelgloeiende ogen. Bewaker van kostbaarheden, koningen en maagden.

Cinabre is ook de naam van de rode hars die, na een insnede, opwelt uit de bladeren en bast van de Dracaena Draco. Een stofje dat behoort tot de basisuitrusting van elke magiër en een belangrijk bestanddeel van mysterieuze elixers ter verlenging van het leven.

Apothekers maken er poeder van en geven het in papier gevouwen mee bij hoofdpijnklachten, diarree en aandoeningen van de luchtwegen. Ook wordt gefluisterd dat de diep roodbruine lak van de Stradivarius viool er zijn bijzondere glans aan te danken heeft.

Sinds 2009 is er ook een parfum met de naam Cinabre. Zou er een snufje of drupje van het illustere drakenbloed aan toe zijn gevoegd? Maria Candida wil het niet verklappen, maar ik heb zo mijn vermoedens. Het parfum is namelijk magisch.

♡ ★★★★☆ CINABRE van Maria Candida Gentile (2009)
♪♪♪ ∫∫∫ ♀ €€ ⎢floral oriental⎢Verkrijgbaar bij Dany DiopParfuMaria en Lianne Tio
Opent pikant. Peper? Ik heb maar even mijn flesje piper nigrum erbij gepakt en verhip, dat is het. Het is niet zozeer de hoge frisse toon van peper, die je eerder voelt dan ruikt (ergens boven in je hoofd). Het is vooral de strakke structuur die dit parfum zijn karakter geeft. Het maakt dat de geur meer is dan een wolk van poeder en rozenblaadjes. Want dat zijn de andere twee hoofdkenmerken van dit parfum. Poeder en rozen. Gigantische rozen, bepoederd met misschien wel drakenbloed. Dit is geen verleidelijk parfum, geen wulpse pleaser. Integendeel, Cinabre heeft een donker randje en daarmee iets gevaarlijks. Er zit een angel in en eentje die prikt. Mannen zijn dus gewaarschuwd. Een vrouw die Cinabre draagt weet je te raken…

Dit is het laatste deel van het drieluik over de parfums van Maria Candida Gentile. Nieuwsgierig naar de andere twee artikelen? Klik dan hier voor het Engelstalige interview of hier voor de bespreking van Hanbury.