Als ik een boek lees, reist er altijd een parfum met me mee. Zo was er Vrijheid van Jonathan Franzen met een vintage Jolie Madame van Balmain, hulde ik Stefan Brijs’ Engelenmaker in Tindrer van Magnetic Scent en geurde Verwante Stemmen van Vikram Seth naar Mona di Orio’s Musc.
Als boekenlegger fungeert een zuinig geparfumeerde geurstrook. De woordenstroom die uit het boek omhoog welt, stopt onmiddellijk als ik de strook tegen mijn neus hou. ‘Hé zeep’, ‘wauw’, ’tsjonge, stoer’, ‘ohhh viooltjes’, ‘goh leer’, ‘jakkes’, ‘???’, ‘hmmm’.
Deze gelegenheidskoppels, niet bij elkaar gezocht maar bij toeval door mij bij elkaar gebracht, leveren vaak verrassende combinaties op. Een vochtig donkergroen bloemenparfum bij een bloedstollend verhaal over gekloonde kinderen. Een assertief knisperende chypre met een toets van gebrand leer bij een Amerikaans epos over de middenklasse.
Soms lijken ze voor elkaar gemaakt, het verhaal en het parfum. Dan vallen de aroma’s naadloos met de woorden samen en genieten episode en akkoord van elkaars gezelschap. Soms ook is het parfum tot troost, zoals de zachte sensuele Musc van Mona di Orio bij de weemoedige roman over een onmogelijke liefde tussen een pianiste en een violist.
De afgelopen week omlijstte Birdie, een van de tien parfums uit de nieuwe serie ‘Join the Club’ van Xerjoff, het prachtige Stoner van John Williams. Een onalledaags koppel.
★★★★☆ BIRDIE (2013) van Xerjoff, Join the Club serie
♪♪ ∫∫∫ ♀♂ €€⎢mossy woods⎢o.a. verkrijgbaar bij Aafke’s
Indringende aroma’s van hooi, paard en zwarte aarde. De onmiskenbare geur van groene zeep, je weet wel, die glibberige doorschijnende substantie in die ronde geelgroene plastic verpakking. Fris wasgoed met een hint van menthol. Leer en iets stuivends.
Na een half uur is een perfecte balans ontstaan tussen de dierlijke en zepige tonen. ‘Vreemd maar wel lekker’. Erg lekker zelfs.
Intrigerende textuur: een diep bruinzwarte massieve grondlaag waarop kuikendons een vederlicht dansje uitvoert.
Zeer eigenzinnig en origineel geurprofiel. Het heeft iets vertrouwds en is tegelijkertijd een van de meest ongewone parfums die ik in tijden geroken heb. Neus ligt in overgave op mijn pols, wil alleen maar ruiken. ‘Tee, laat me met rust’, klinkt het als ik haar lastig val met mijn gepieker.
Waarom passen Birdie en Stoner zo goed bij elkaar? Waarom vormen het markante gezicht op de cover en deze geur zo’n perfecte match?
Stoner verhaalt over het leven van een begeesterde wetenschapper Engelstalige literatuur die gebukt gaat onder existentiële eenzaamheid, stelselmatige vernedering en verloochening om tenslotte te bezwijken onder de last van het leven. Maar als ik dit verhaal in geur wil schilderen, kom ik niet uit bij Birdie.
Dan vallen opeens de stukjes van de puzzel op hun plek. Is de code gekraakt. Dat wat Stoner node ontbeert om zijn plek op deze wereld in te nemen, eist Birdie van meet af aan op. Waar Stoner zich schikt, is Birdie onverzettelijk. Waar Stoner zich laat kleineren, maakt Birdie met één oogopslag duidelijk dat er niet met zijn voeten kan worden gespeeld.
Met Birdie was Stoner beter bestand geweest tegen de ruigheid van het menselijk bestaan. Wat had ik Stoner graag een Birdie gegund.
Sergio Momo, grondlegger van Xerjoff, vertelde me enkele weken geleden tijdens een ontmoeting in Amsterdam dat van geen enkel parfum uit de ‘Join the Club’-serie de geurpyramide bekend wordt gemaakt (uiteraard worden wel de allergenen vermeld op de verpakking). Hij vertrouwt erop dat de consument de tien geurige sfeertekeningen herkent. Niet alleen moedig maar ook risicovol.
Over Birdie schrijft hij:
‘(…), the golf club that stretches over a manicured green carpet, a course that is an oasis of rejuvenating well being, where challenges are compelling in a calm tone, surrounded by the trees that act as its frame. The only muffled sounds that awaken the quiet of the place are those of clubs hitting balls, their trajectory perfect, the outcome of technique and concentration.’
Duidelijk, toch?
Hoeveel waarde hecht jij aan informatie over de aroma’s in een parfum? Uit wat voor type beschrijving maak jij op of een parfum al dan niet interessant voor je kan zijn? Ben je ook wel eens op het verkeerde been gezet? Vertel!
Als ik een recept bekijk met de lijst van de ingrediënten en lees hoe die worden verwerkt kan ik me meestal redelijk goed voorstellen hoe het eindresultaat zal uitpakken. Bij geuren vind ik dat veel moeilijker. Een heel rijtje bloemen in de notenlijst betekent meestal wel dat de geur bloemig is. Maar die tuberoos die vermeld staat, is die naadloos opgenomen in het boeket of domineert ie de geur? En die roos en patchouli, als daar een flinke dosis van is gebruikt bepaalt dat de geur in sterke mate terwijl een klein beetje een heel ander resultaat kan geven.
Naast de vermelding van de aroma’s en de categorie heb ik dan meestal toch echt een beschrijving nodig om te kunnen zien of het wat voor mij is en om iets te weten te komen over de stijl en het karakter. En dan nog. De zwarte aarde en groene zeep van Birdie die je noemt maken mij nou niet direct enthousiast. Maar ik heb Birdie geroken en ja, voor mij heeft ie heel duidelijk iets gronderigs en jouw groene zeep is helemaal de spijker op zijn kop. Daarnaast ruik ik bijv. ook nog een schimmelcultuur, vochtige grotten, een dikke zoete siroop, leren bergschoenen en klein beetje mint. Nog steeds geen beschrijving die heel aantrekkelijk klinkt, maar voor Neus was Birdie echt een feestje om te ruiken omdat er zoveel aan te beleven valt en het allerlei beelden oproept.
Een geur die me aanvankelijk helemaal op het verkeerde been zette is bijv. Tiare van Ormonde Jayne. Ik had van de discoveryset de drie andere bloemige geuren al geroken (Frangipani, Sampaquita en Champaca) en vond die maar zozo, het is dan ook een categorie die mij niet zo ligt. Van Tiare verwachtte ik daarom niet veel en het duurde even voor ik het door had, maar Tiare bevalt me dus wel heel goed en is uiteindelijk misschien wel mijn favoriet van de lijn.
Ik laat me zeker wel leiden door informatie over een geur maar op het moment vind ik zo ongeveer alles interessant om te ruiken. Iets uit een categorie waar ik makkelijk voor val kan de volgende Echte Liefde zijn. En iets uit een categorie die me niet zo ligt zou zomaar weer een Grote Ontdekking kunnen zijn, zoals Tiare. Zelfs geuren die me niet bevallen zijn interessant omdat ik dan soms mijn hersens blijf kraken over wat me dan niet bevalt en ook zo leer ik mijn voorkeuren steeds beter kennen.
Dank je Annemarie voor je reactie, leuk èn boeiend om te lezen!