Hemels water

Een mens zit vreemd in elkaar.

Net nu ik verzaligd mijn benen in de zon leg en de gazpacho, tabouleh, gegrilde scampies en een glas pastis met ijs onder handbereik zijn, word ik verliefd op een parfum dat een ode brengt aan de regen. Inderdaad, regen.

Angeliques sous la Pluie.

Even dacht ik Jean-Claude Ellena te betrappen op een fantasie over Angelique, die na een hoosbui doorweekt in zijn Zuid-Franse parfumtempel verschijnt. Maar nee, die ‘s’ van Angeliques laat geen ruimte voor wulpse gedachten. Het gaat hier om engelwortel (angelica archangelica) en Ellena’s creatie is een welriekende haiku over een majestueuze plant in een regenbuitje. Kuiser wordt het niet.

Over regen gesproken. Volgens de deskundigen zijn er drie regentypes. Het kan niet anders of dit moeten huiskamergeleerden zijn. Want tel even met me mee: er zijn de striemend straffe regens in de herfst waarin nog geen hond naar buiten wil. Die vanuit het westen in een hoek van 45 graden een weg vinden langs de sluiting van je jas en zonder pardon je arme lijf geselen. Dan heb je de zomerse stortregens met druppels groter dan een centimeter. Vloek of zegen, je wordt er behoorlijk nat van.

En vergeet de drizzle niet, de druilregen, nauwelijks waar te nemen, maar dit type heeft slechts een straatbreedte nodig om je tot op de draad te doorweken. Dat zijn er al drie. Dan heb je nog de ijsregens, de hoosbuien, de slagregens, de wolkbreuken, de plensbuien, de watergordijnen, de motregens, de zomerse buitjes en de moesson. Mis ik er nog een?

Gelukkig is er deze week nauwelijks regen, maar wel Angeliques sous la Pluie. Met dank aan de weergoden.

♡★★★★☆ ANGELIQUES SOUS LA PLUIE (2000) van Jean-Claude Ellena voor Frederic Malle
♪ ∫ ♀♂ €€⎢woods⎢verkrijgbaar bij Skins Cosmetics
Een flinke scheut Hendrick’s Gin met Fever-Tree tonic klettert over mijn polsen. In een fractie van een seconde overbrug ik de 200 kilometer die mij scheiden van Pure C, het jongere en hippere zusje van Oud Sluis van (bijna ex-) driesterren chef Sergio Herman. De cocktailkaart is er eentje om bij weg te dromen en het roomwitte interieur van het restaurant, de duinen met het wiegende helmgras en het uitzicht op zee vertragen mijn hartslag. De cocktail met ijsblokjes van rozemarijn en andere groene kruiderijen geeft me het laatste zetje om mijn gedachten met een korrel zout te nemen.

Het kan niet anders of Ellena slurpt ook graag dit drankje weg. En misschien zat hij vorig jaar wel diezelfde septemberavond in een van die andere ronde kunststoffen banken. Genoot hij van hetzelfde brouwseltje als ik. Met Hendrick’s gin en Fever-Tree tonic en van die kunstig gemaakt ijsblokjes. Ik durf mijn fles Angeliques sous la Pluie erom te verwedden dat aan gin of tonic, of misschien wel aan allebei, een druppel engelwortelolie is toegevoegd.

Ellena zou Ellena niet zijn als hij na deze sprankelend frisse opening niet op de rem trapt. Eerst het briesend paard de vrije teugel geeft om het daarna krachtig tot de orde te roepen. Hij verstaat de kunst van het temmen, deze man. Verbazingwekkend hoe hij het tintelend frisse groenkruidige begin van citrus, jeneverbes en subtiel zoete engelwortel in een oogwenk omtovert in een geraffineerd zachte, musky, tikje sweaty en houtige, licht warme en comfortabele geur. Enkel waarneembaar als je de drager op de huid kruipt.

Angeliques sous la Pluie. Engelwortel in de regen, een regen van de fijnste soort. Ellena’s geurige aquarel in watertonen.

Maar je maakt mij niet wijs dat Ellena onder het genot van die gin-tonic niet even aan Angelique dacht…

Net nu ik de laatste hand aan dit artikel leg, begint het te regenen in Maastricht. Goed voor de engelwortel die haar krachtige wortels en stengels weer kan volzuigen met hemelwater. En ik? Ik laat de gin-tonic voor wat ie is en laaf me aan de beelden van ‘Ocean without a shore’ van Bill Viola, een videokunstenaar die gegrepen is door watergordijnen.

Geïnteresseerd in de achtergronden van dit werk? Klik dan hier.

En naar welke geuren grijp jij deze zomer?

L’Eau d’Hiver, Ellena’s knuffelparfum

                                  Knuffelparfum, definitie volgens Van Dale:
                                  1. parfum dat de zin tot knuffelen aanwakkert
                                  2. parfum dat de drager knuffelt, omarmt en verwarmt
                                  3. parfum dat door de drager geknuffeld wil worden

                                  Synoniemen: knuffelend parfum, knuffelbaar parfum, geurig                                                knuffeltje.

Nu de natuur zich bijna geheel heeft teruggetrokken, de wereld uit louter grijstinten lijkt te bestaan en 2012 op zijn eind loopt, is mijn verlangen naar een knuffelparfum op zijn hevigst.

Deze week heb ik mezelf streng toe moeten spreken. ‘Nee Tee, we gaan nu niet zeuren over het weer, dat is niet jouw stijl. Ja, ik weet het: het is koud, het is nat, het is glad, het is grijs. So what? Dat is het zo ongeveer de helft van het jaar in Nederland. Get used to it.’

Ooit heeft een wijze man mij geleerd dat als je de mondhoeken optrekt tot een glimlach, de goede zin er wel achteraan komt. Sindsdien stap ik vrolijk grimassend de koude nattigheid in en omarm winterse buien, striemende slagregens en ander ongerief. En verdorie, hou het lang genoeg vol en je voelt je een ander mens. Laat je niet ontmoedigen door mensen die je strak in het gezicht kijken, vol wrok over de streken van moeder natuur. Lach ze vrolijk toe, en ik verzeker je, je krijgt een glimlach terug.

Maar goed, koud blijft het en nat ook. En grijs. En donker. En het leven doet maar. En het is het eind van het jaar. En ik heb heel hard gewerkt.

Dus ja, waar andere mensen zichzelf knuffelen met chocoladeletters, kerstkransjes, wildgebraad of mollige wijnen, zoek ik mijn heil in parfum. En laat mijn neus nu net op L’Eau d’Hiver zijn gevallen.

★★★★☆ L’Eau d’Hiver (2003) door Jean-Claude Ellena voor Frédéric Malle
♪♪ ∫∫∫ ♀♂ €€  ⎢woody oriental ⎢Exclusief verkrijgbaar bij Skins Cosmetics
Zeer tere, koelwarme geursensatie. Sereen en zuiver als zojuist gevallen sneeuw. Sprankelend zonder te verblinden. Onschuldig en puur. En, hoe bijzonder, tegelijkertijd aangenaam warm.

Opent fris met kristalzuivere limoen badend in voorzichtig opgewarmde amandelmelk. Iets stuivends, iets reins, iets schoons. Poedersneeuw. Delicaat fantasiebloemetje.

In de loop van de tijd neemt de frisheid af en dijt het ronde en comfortabele karakter uit. Het parfum blijft echter verderlicht en een koel aura blijft waarneembaar. Zijdezachte textuur. Totale afwezigheid van logheid of zwaarte. De haard aan, het raam open, zoiets.

L’Eau d’Hiver is een perfect uitgebalanceerd parfum en valt onmiskenbaar binnen de definitie van knuffelparfum. Ze is als de baby snow monkey van de hoofdfoto: veilig weggestopt tussen de vacht van zijn ouders, voetjes en lijfje warm. Maar met de kou op de neus. Heerlijk.

Bekijk het prachtige filmpje van Marsel van Oosten over een snow monkey familie in het Japanse Jigokudani, badderend in een natuurlijke hot tub.

De winter en de decembermaand zijn gearriveerd en ik grijp onmiddellijk naar andere parfums. Jij ook? Wat is jouw favoriete knuffelparfum? Vertel!

 

EXTRA EXTRA some smelly stuff…

June 2012, issue 8

Schrijver Ernest van der Kwast heeft zijn nieuwste boek Giovanna’s navel geïllustreerd met een geur die ‘elementen bevat van strand, zee en een beetje sex’. De geur is ontwikkeld door Sissel Tolaas, geurwetenschapper en -kunstenaar, die het Westen geurenblind noemt. In het NRC Next verscheen gisteren een boeiend artikel over haar werkzaamheden. 

De BBC heeft een aantal interessante documentaires over parfum gemaakt. Te vinden op YouTube. Vandaag Episode 2 ‘Bottling the Memory‘:

  • Deel 1, 15 minuten. Over het werk van Christopher Brosius, ogenschijnlijk een zielsverwant van Sissel Tolaas en Jean Claude Ellena, koning van het parfumminimalisme. En een kijkje in de keuken bij Givaudans parfumopleiding, een van ’s werelds grootste producenten van aroma’s.
  • Deel 2, 15 minuten. Over het onlosmakelijke verbond tussen geur, herinneringen en emoties. Brosius onderzoekt voor een anglofiel de geur van Engeland. En Ellena vindt nieuwe inspiratie in de daktuin van Hermès.
  • Deel 3, 15 minuten. Over het herkennen van ruwe grondstoffen en akkoorden, Brosius toetst zijn Engelandparfum in Londen en Ellena zet zijn eerste geurschetsen voor aan de directeur van de parfumdivisie van Hermès.
  • Deel 4, 13 minuten. De zoektocht van Brosius naar moleculen die ruiken naar textiel en zijn ruwe schets van de geur van Engeland. De studenten van Givaudan mogen even aan Ellena snuffelen.
Volgende week in EXTRA EXTRA de laatste uit het drieluik: ‘The Smell of Future‘.

 

UNTITLED, nieuw parfum van Jean-Claude Ellena?

Nadat striptekenaars, modeontwerpers, circusartiesten en rockmuzikanten 25 jaar eerder mochten toetreden tot het illustere gezelschap van kunstenaars, was het afgelopen vrijdag eindelijk zover voor de lang onbegrepen parfumeurs. Het Franse Ministerie van Cultuur heeft parfum als achtste kunstvorm erkend.

Maar wat is dat eigenlijk, kunst?

Ooit heeft iemand mij deze vraag gesteld. Geen idee wat destijds mijn antwoord was. Maar als je het me vandaag zou vragen, dan zou mijn antwoord zijn: de veruitwendiging van het innerlijk landschap.

Mooi woord trouwens, veruitwendiging. Schrijver Zwagerman gebruikte het afgelopen week in zijn lezing over Richter en Warhol in de Timmerfabriek in Maastricht. Zelfs de grootste moderne-kunst-hater moet de aanvechting hebben gevoeld een museumjaarkaart te gaan kopen.

Magnum opus Grey inspireerde Zwagerman tot een 35 minuten durende prikkelende voordracht. In grove penseelstreken trok de cultuurcriticus verbanden met het urinoir van Duchamp, de elektrische stoel van Warhol en de kleurvlakken van Rothko. Hij maakte duidelijk waarom dit monochroom een plaats verdient tussen de allergrootsten.

Grey is een grijs vlak van ongeveer 1 meter veertig bij 1 meter veertig, met een dikke laag mat glanzende grijze verf. Als je je neus tot op 20 centimeter van het doek brengt kun je zien dat de schilder de deklaag met een roller heeft opgebracht. De zijkanten van het doek zijn onaangeraakt. Het linnenkleurige ruwe canvas getuigt van een onwaarschijnlijke naaktheid.

Zelf schijnt Richter gezegd te hebben dat Grey de ultieme weerslag is van zijn lijfspreuk ‘geen ideologie, geen geloof, geen boodschap, geen verbeelding, geen betekenis, geen hoop’. Het werd de leidraad van zijn zoektocht als kunstenaar naar de heilige graal. En de heilige graal bleek grijs te zijn. Een prikkelarme en neutrale kleur met het vermogen’ that no other colour has, to make ‘nothing’ visible’.

Grey is dus kunst. En de iconen uit de parfumwereld? Kunnen Jicky, Amyitis en Secretions Magnifique anders worden gezien dan een ‘veruitwendiging van het innerlijk landschap’? Het Franse Ministerie van Cultuur vindt van niet. Eindelijk gerechtigheid.

Het wachten is nu op een ‘grijs’ parfum, een geur die het ‘niets’ ruikbaar maakt. Waarschijnlijk komt het van de hand van Jean-Claude Ellena, de ongekroonde koning van het parfum-minimalisme. Naam van het parfum: untitled.