Inner smellscapes

Perfume is too often an ethereal corset trapping everyone in the same unnatural shape. A lazy and inelegant concession to a fashionable ego.

Het zijn de woorden van Christopher Brosius, grondlegger van het parfumlabel ‘I hate perfume’ in Williamsburg, New York City. Hij kreeg een hartgrondige hekel aan parfum toen hij in de tachtiger jaren als taxichauffeur in zijn levensonderhoud voorzag. Het geurspoor dat vrouwen in zijn wagen achterlieten van parfums met schoudervullingen zoals Poison, Giorgio of Boucheron maakten hem misselijk en narrig.

People who smell like everybody else disgust me.

Het moeten zware tijden voor hem zijn geweest daar in die yellow cab. Maar ook een bron van inspiratie naar later zal blijken. Na NYC de rug te hebben toegekeerd en zich enkele jaren te hebben opgehouden in de countryside bij zijn ouders in Pennsylvania, keert hij na een life changing experience terug naar The Big Apple. Het boek A Natural History of the Senses van Diane Ackerman schudde zijn neus wakker en legde de kiem voor het unieke parfumuniversum dat hij zou gaan creëren.

Een reis door Brosius’ universum is een reis door de geest van een man die zichzelf een kunstenaar noemt. Dat hij Jean-Claude Ellena noemt als meest gewaardeerde collega is niet verwonderlijk. Brosius is net als Ellena een minimalist, die de kunst van het weglaten beoefent.

Maar de route die Brosius aflegt is omgekeerd aan die van Ellena. Waar Ellena in de tachtiger jaren zijn visitekaartje afgeeft met First van Van Cleef & Arpels, een romantische bloemensymphonie full brass, om daarna steeds transparanter en minimalistischer te gaan werken, start Brosius zijn carrière met het bottelen van een enkel molecuul onder zijn eigen label Demeter in 1992. Wat volgt is het nabootsen van geuren van drank (Gin&Tonic, Cosmopolitan), eten (Apple Pie, Banana Flambee) en van het dagelijkse leven (Sawdust, Laundromat).

Definitief vestigt hij zijn naam als grensverleggend parfumeur met het bedrieglijk eenvoudige Snow, een parfum dat ruikt naar een besneeuwde winterdag. Hij werkte er jaren aan en ontvangt er twee fifi-awards voor (de Oscars van de parfumindustrie).

Na de breuk met Demeter in 2004, opent hij nog datzelfde jaar de deuren van zijn parfumstudio ‘CB / I hate perfume’ in Williamsburg (NYC) op de grens van een residential area en een industrieterrein.

Te oordelen naar de blinkende koffiezaak 30 meter verderop en het überhippe Wythehotel op de hoek van de straat, zit de buurt in de lift. De muren van het naastgelegen pand zijn inmiddels voorzien van opmerkelijk keurige graffiti. Op oudere foto’s is een onooglijke blinde muur zichtbaar, waarachter van alles schuil zou kunnen gaan: van opslag van vintage kleding en auto-onderdelen tot labo voor de nieuwste partydrugs.

Perfume is the signpost to our true selves – a different journey for the brave to travel

Perfume is the weather of our inner world bringing life to a personal landscape

In de zaak is het stil. Geen stampende muziek hier, zoals die overal in NYC klinkt. Enkel het krassen van pen op papier en de flarden van een gesprek achter in de studio zijn hoorbaar. ‘Wow, what’s this man?’, ‘I don’t know, really, I don’t know’.

De zaak houdt het midden tussen een winkel, een gallery (zo noemt Brosius het zelf) en een werkplaats. Het is een kale ruimte met een antracietkleurige betonnen vloer en witte wanden. Geen opsmuk hier, de glamour is ingeruild voor een naakte paspop, een racefiets, enkele dozen drinkwater en 6 witte Ikeakasten. Links staan de honderden flesjes natuurlijke en synthetische grondstoffen, rechts de vruchten van zijn geurige arbeid.

Zijn transparante en subtiele parfums lezen als een intiem logboek met herinneringen, korte verhalen, quotes, pennenstreken, gedichten, emoties, overpeinzingen, impressies en uitroepen:

In the Library
Invisible Monster
Outside
Under the Arbor
Soaked Earth
Just Breathe
M3 November

Een reis door zijn geurwereld is een reis door ‘s mans limbische systeem en onthult Brosius’ hoogstpersoonlijke inner smellscape.

Hoe het daar ruikt? Naar vers omgewoelde aarde, zondoorstoofde appels, oude bontmantel, zweet, Ambre Solaire, zomerzee, warme dennennaalden en regen, om maar eens iets te noemen. Naar het leven zelf. Van een man die parfum haat, maar het geweldig vindt om parfumeur te zijn. En ergens zweeft tussen hemel en aarde.

Helaas zijn z’n geurige geesteskinderen niet in Nederland te koop. Wel is een deel van zijn assortiment te koop bij www.cultbeauty.com in Groot-Brittanie. Gelukkig is er ook goed nieuws te melden. Bij enkele Nederlandse internetwinkels is wat van zijn vroege werk uit zijn Demetertijd te koop. Bijvoorbeeld het eerder genoemde Snow, Dirt en Tomato.

EXTRA EXTRA some smelly stuff…

June 2012, issue 8

Schrijver Ernest van der Kwast heeft zijn nieuwste boek Giovanna’s navel geïllustreerd met een geur die ‘elementen bevat van strand, zee en een beetje sex’. De geur is ontwikkeld door Sissel Tolaas, geurwetenschapper en -kunstenaar, die het Westen geurenblind noemt. In het NRC Next verscheen gisteren een boeiend artikel over haar werkzaamheden. 

De BBC heeft een aantal interessante documentaires over parfum gemaakt. Te vinden op YouTube. Vandaag Episode 2 ‘Bottling the Memory‘:

  • Deel 1, 15 minuten. Over het werk van Christopher Brosius, ogenschijnlijk een zielsverwant van Sissel Tolaas en Jean Claude Ellena, koning van het parfumminimalisme. En een kijkje in de keuken bij Givaudans parfumopleiding, een van ’s werelds grootste producenten van aroma’s.
  • Deel 2, 15 minuten. Over het onlosmakelijke verbond tussen geur, herinneringen en emoties. Brosius onderzoekt voor een anglofiel de geur van Engeland. En Ellena vindt nieuwe inspiratie in de daktuin van Hermès.
  • Deel 3, 15 minuten. Over het herkennen van ruwe grondstoffen en akkoorden, Brosius toetst zijn Engelandparfum in Londen en Ellena zet zijn eerste geurschetsen voor aan de directeur van de parfumdivisie van Hermès.
  • Deel 4, 13 minuten. De zoektocht van Brosius naar moleculen die ruiken naar textiel en zijn ruwe schets van de geur van Engeland. De studenten van Givaudan mogen even aan Ellena snuffelen.
Volgende week in EXTRA EXTRA de laatste uit het drieluik: ‘The Smell of Future‘.