Als in één en dezelfde week èn een journalist in de sectie Wetenschap èn twee columnisten van aanzien over geur schrijven in de Volkskrant, dan weet je: er is iets aan de hand.
‘Texelgeur,’ schrijft Nico Dijkshoorn, ‘voor mij was dat een mengsel van mijn vaders aftershave, de zweterige belegde broodjes onderweg van mijn moeder, de natte stenen op de dijk, het bos met dat ene bankje, de veemarkt, de geur van het gehuurde huisje, een andere toiletverfrisser dan thuis, mijn ruikende oksels en vooruit dan maar, een schaap’.
De levendige vakantieherinneringen aan zijn jeugd worden in een zucht tevoorschijn getoverd door de geur van Rode Ribis. Grasduinen op internet levert uiteenlopende beschrijvingen op van het olfactorische landschap van deze sierbes. De ene bron noemt hars, een andere kattenpis. Wat het ook is, de geur opent allerlei luikjes in de grijze bovenkamer van de schrijver tot aan ‘een andere toiletverfrisser dan thuis’ toe. Een stroom van beelden, associaties en sferen wellen op door de kruidige adem van deze struik. Zonder enige hapering, ongeorganiseerd, zonder logica of controle. Klik klik klik klik klik klik. De oogst herinneringen is rijk en overdadig.
Hoe dit fenomeen precies werkt is niet duidelijk, maar iedereen kent het. Althans een ieder die gezegend is met een werkend reukorgaan.
Sinds enige tijd wordt geur door de commercie omarmd als de nieuwe verleider en trakteert de winkelier de consument tijdens het winkelen rijkelijk op de geur van chocolade, koffie en versgebakken brood, want scent sells. Aangemoedigd door de resultaten slaan inmiddels ook politieburo’s en overheidsinstellingen aan het begeuren. Nachtmerrie-achtige visioenen van naar groene thee ruikende corridors, met marshmallow begeurde liften en gember uitwasemende schoenenzaken trekken aan me voorbij. Alsof een geurcondoom strak over de echte wereld wordt getrokken.
Zou het klassieke reisburo (vale vloerbedekking, crèmekleurige computer en posters met palmbomen en lachende families aan de muur), nou nog echt hebben bestaan als ze haar bezoeker had gefêteerd op een melange van zee, Piz Bruin en Mojito?
Nu carnaval mijn stad overneemt, droom ik van verre oorden. Over een land waar de magie boven de rode stoffige aarde hangt en kangoeroes de schrik van elke wijnboer zijn. Waar de namiddagzon de eucalyptusbomen haar welriekende geest ontlokt en de geur van versgemalen koffie altijd wel ergens door de straten zweeft. En waar ‘s ochtends mij de schaterlach van de kookaburra wekt. Eén pufje Shanti Shanti en ik ben er. Plof. In a split second. Dank je brein, dank je geur.
♡ ★★★★☆ SHANTI SHANTI van Miller et Bertaux
♪♪ ∫∫ ♀ €€ ⎢floral⎢2008
Bleekroze rozen met flonkerend ochtenddauw in een bedje van zacht geurende aarde. Klein zeepje als toegift na. Knisperende textuur, prikt net niet. Eens mee in mijn koffer naar Australië en sindsdien mijn olfactorische ticket naar deze zinsbegoochelende bestemming. Hunkerparfum.
